#Bu Kuyruklu Yıldızın Kendi Kuzey Işıkları Var

ESA’nın (Avrupa Uzay Ajansı) Rosetta uzay görevinde yer alan NASA’ya ait cihazlar, 67P/Churyumov-Gerasimenko kuyruklu yıldızının kendi uzak morötesi aurorası olduğunu ortaya çıkarmış. Uzak morötesi dalga boyundaki bu elektromanyetik yayılımlar, ilk defa bir gezegen veya uydunun dışındaki bir uzay cisminde tespit edilmiş. Bulguların aktarıldığı bir makale, bugün Nature Astronomy bülteninde yayımlandı.

Dünya’daki aurora (kuzey veya güney ışıkları olarak da biliniyor), Güneş’ten yayılan elektrik yüklü parçacıkların atmosferin üst kısmına çarparak yeşil, beyaz ve kırmızı renkli pırıltılar oluşturmasıyla meydana geliyor. Güneş Sistemi’nin başka yerlerinde ise Satürn, Uranüs, Neptün, Jüpiter ile bazı uyduları ve hatta Mars, kendilerine özgü kuzey ışıkları sergiliyor. Fakat bu olgu, daha önce kuyruklu yıldızlarda belgelenmemiş.

Rosetta, insanlığın uzay keşfinde en çok yolculuk eden ve en başarılı olan kuyruklu yıldız avcısı. 2004 yılında fırlatılan cihaz, 2014’ün Ağustos ayından 2016’nın Eylül ayında kuyruklu yıldıza konduğu son çarpıcı görevine değin 67P/Churyumov-Gerasimenko (67P/C-G) kuyruklu yıldızının etrafında dönmüştü. Bu en son çalışmaya yönelik en son veriler, uzay görevinde çalışan bilim insanlarının başlangıçta “gün aydınlığı” şeklinde yorumladığı duruma yönelik. Bu sürece, kuyruklu yıldızın çekirdeğinden çıkan ve onu çevreleyen gaz örtüsü (koma şeklinde de biliniyor) ile etkileşen ışık fotonları sebep oluyor. Fakat verilerin yeni analizi, çok farklı bir tablo çiziyor.

Çalışmanın baş yazarı, Imperial College London üniversitesinde çalışan Marina Galand, “67P/C-G’yi çevreleyen parıltı, türünün tek örneği” diyor. “Rosetta’nın çok sayıdaki cihazından toplanan verileri birbirine bağlayarak, neler olduğuna yönelik daha net bir fotoğraf elde etmeyi başardık. Bu sayede, 67P/C-G’nin morötesi atomik yayılımlarının nasıl oluştuğunu anlaşılır şekilde belirledik.”

Veriler, 67P/C-G’deki yayılımların aslında doğası gereği auroral olduğunu gösteriyor. Güneş rüzgarlarından dışarı akan elektronlar (Güneş’ten dışarı yayılan yüklü parçacık akışı), kuyruklu yıldızın koma kısmındaki gazla etkileşime giriyor ve su ile diğer molekülleri bölüyor. Bunun sonucunda ortaya çıkan atomlar, uzak morötesi dalga boyunda belirgin bir ışık yayıyor. Çıplak gözle görülmeyen uzak morötesi, morötesi tayfındaki en kısa ışınım dalga boylarına sahip.

NASA Jet İtiş Laboratuvarı. Ç: O.