#Kadın Haklarından Eş Cinsel Evliliklere: İçimizdeki Tanıya İnanan Quaker Mezhebi #SosyalMedya #Tv #BB

Dinlerin ortaya çıktığı dönemlerde ve sonralarında, dini görüşleri kabullenmeyen insanlar kendilerine yeni dinler ve mezhepler oluşturdu. Bunlardan bazıları zaman içerisinde yayılım gösterse de bazıları neredeyse unutuldu. Etkili olan dinler, mezhepler ve inançlar nesilden nesile aktarıldı. Bunlardan en çok bilineni şüphesiz paganizmdi. Paganizm inancı kendiden sonra gelen pek çok inancı da etkiledi. Hatta Türklerin de bazı alışkanlıklarının ve geleneklerinin temelinde paganizm olduğu söyleniyor. 17. yüzyıl ortalarında İngiltere’nin kuzeybatısında ortaya çıkmış olan Quaker mezhebi ve buna inanan kişilere gelin, daha yakından bakalım.

Quaker Hareketi olarak da adlandırılan Religious Society of Friends (Dini Dostlar Derneği) 17. yüzyılda George Fox tarafından İngiltere’de kuruldu

Hristiyan mezheplerinden ve tarikatlarından memnun olmayanlar için kurulan bu mezhep, Hristiyan pasifizmini savunuyordu

Quaker, Mennonite Kilisesi ve Brethren Kilisesi’yle birlikte Hristiyan pasifizmini savunan üç tarihi Barış Kilisesi’nden biri olarak görülüyor.

Bu mezhebin kurucusu olarak kabul edilen George Fox, 1640’larda evini terk ederek ülke çapında seyahat etti. Bu yolculuk esnasında ise Tanrı’nın varlığının kiliselerden ziyade insanlarda bulunduğuna inanmaya başladı

George Fox, bu yolculuk boyunca Tanrı’nın doğrudan onunla konuştuğunu hissettiği “açıklıklar” olarak adlandırdığı şeyleri yaşadı. Fox,tüm bu görüşlerini diğer insanlarla paylaşmaya başladı. Görüşleri bazıları tarafından topluma bir tehdit olarak görülmesine ve 1650’de küfür için hapse atılmasına rağmen, Fox ve diğer erken Quaker’lar inançlarını paylaşmaya devam ettiler.

Böylece Quaker tarihi İngiltere’de 17. yy’da başlamış oldu. Quaker’lar’ın ismi ise İngilizce “titremek” anlamına gelen “to quake” kelimesinden geliyor

Tanrısal ışığın büyüklüğü ve parlaklığından tamamen büyülenmiş bir şekilde heyecanlı ve titreyerek konuştukları için onlara karşıt olanlar alay etme amacıyla onlara “Quakers” dediler.

Ancak George Fox’un bir İngiliz mahkemesinde söylemiş olduğu “Tanrı’nın sözleri önünde titre!” sözüyle, yayılan Quaker adı başka bir kökene sahip oldu.

Quakerizm 1650’ler boyunca İngiltere’ye yayılmaya devam etti ve bazı tahminlere göre 1660’a kadar yaklaşık 50 bin kadar Quaker vardı

Quakerların inançları ise o döneme göre oldukça ileri görüşlü ve cüretkardı. Quaker’lar ayrıntılı dini törenleri reddediyorlardı

Quakerların inançları arasında şunlar yer alıyor;

– Her insanın içinde bir iç ışık (Tanrı’nın ruhunun bir parçası) vardır – bu yüzden tüm insanlar arasında bir birlik vardır


– Manevi gerçek ancak Tanrı’dan doğrudan vahiy ile bilinir


– Tanrı bugün insanlarla “konuşmaya” devam ediyor


– Vicdan davranış için bir rehber verir


– Kutsal Kitap davranış ve inanç için tek rehber olarak kabul edilmez


– Şüphe ve sorgulama manevi büyüme için değerli araçlardır


– Bütün insanlar doğrudan bir Tanrı deneyimine sahip olabilir – onlara yardım etmek için rahiplere ihtiyaç duymazlar


– Tüm insanların içinde iyi ve kötü vardır ve tüm insanlar aralarında seçim yapabilir – herkes gerçekten istediği takdirde kötülüğe karşı iyi seçim yapma gücüne sahiptir.


– Mesih’in hayatı Tanrı’nın tüm gerçeğini gösterir


– Quakerlar ölümden sonra ne olduğu konusunda hemfikir değil. Bazıları öbür dünyaya inanırken, bazıları ise inanmıyor

Quaker mezhebinin merkezinde ise herkesin içinde Tanrı’nın ışığı olduğu inancı var. Onlara göre Tanrı kliselerde değil, insanların içinde bulunuyor

Bu nedenle de toplantılar sırasında çoğunlukla grupça sessizliğe gömülerek kişisel olarak Tanrısal yönlendirme beklerlerdi. Tanrısal bir mesaj alan herhangi biri kalkıp konuşabiliyordu.

Resmi din adamlarına sahip değillerdi ve daha da önemlisi kadın ve erkek arasında manevi eşitliğe inanıyorlardı

Öte yandan kadınlar ibadet sırasında konuşabiliyordu, bu da o döneme göre radikal bir gelişmeydi. Hatta Quakerların evlilik törenlerinde seremoni din görevlileri olmadığı için gelin ve damat tarafından yönetiliyor. Bir çift evlenmeye karar verdiğinde, toplantıya (yazılı veya şahsen) evlenme niyetlerini beyan etmek zorunda. Bunun yanı sıra Quakerlar eş cinselliği ve eş cinsel evlilikleri de destekliyor. Quakerlar Paskalya ve Noel gibi Hristiyan festivallerini kutlamıyor. Bunun yanı sıra hayvan haklarını da savunuyorlar.

1758’de Philadelphia’daki Quaker mensuplarına köle almayı ve satmayı bırakmaları emredildi. 1780’lere gelindiğinde, tüm Quakerların kölelere sahip olmaları yasaklandı

19. yüzyılda, ABD’deki kadın oy kullanma hareketinin liderlerinin çoğu, Lucretia Mott ve Alice Paul dahil olmak üzere Quaker’dı.

Quakerlar tarih boyunca özellikle İngiltere’de baskı ve şiddetle karşılaştı. Ardından ise Amerika’ya yayıldılar

1657’de Boston’da ve daha sonra da Kuzey Amerika’daki bazı Britanya kolonilerinde de Quaker’lık yasaklandı. Bu nedenle Quarker’lar cezalandırıldı. Quarker mezhebinin kurucusu olarak kabul edilen George Fox, 1660’ların çoğunu parmaklıklar ardında geçirdi ve 1680’lerde Britanya Adaları’ndaki binlerce Quaker ile birlikte, onlarca yıl süren kırbaç, işkence ve hapis cezasına çarptırıldı. New England’da da bazı Quarker’lar sınır dışı edildiler, hatta öldürüldüler. Boston’da yasalara karşı protestolar düzenleyen Mary Dyer, William Leddra, William Robinson, ve Marmaduke Stephenson adlı misyonerler asılarak idam edildi. Başkaları ise zincire vuruldu, kızgın demirlerle dağlandı veya kırbaçlandı. Bazılarının kulakları kesildi. William Brend adlı bir adamın sırtı katranlı bir iple 117 defa kırbaçlandı. Ancak tüm bu vahşete rağmen Quakers sayısı arttı.

Bugüne kadar iki ABD başkanı Quaker’dı; Herbert Hoover ve Richard M. Nixon. Günümüzde ise çoğunluğu Afrika’da olmak üzere dünya çapında 300.000’den fazla Quaker var

Kaynak: 1 2