#Modern Hayatı Rededenler: Amish Toplumu

Sanayi devriminden sonra teknolojinin gelişmesi gündelik hayatımıza birçok yenilik getirmiş ve bizlere konforlu, akıcı bir yaşam sağlamıştır. Şuan kullandığımız internet, telefon, ulaşım araçları, evlerimizde kullandığımız elektronik aletler yaşamımızın değişmez bir parçası olmuştur. Teknoloji sayesinde sahip olduğumuz tüm bu konforlu yaşamda en ufak bir aksama bile birçok işimizi olumsuz etkileyebilir hale geldi.

Teknolojinin olmadığı bir hayatı düşünemez iken dünyanın çeşitli yerlerinde modern hayattan ve teknolojiden uzak yaşayan birçok topluluk varlığını devam ettirmektedir. Bu topluluklardan en dikkat çekici olanları kuşkusuz Amish’ler. Bunun sebebi teknoloji  ve kentleşmede dünyada çokça ileride olan ABD’nin  Pensilvanya ve Ohio sınırları içerisinde bu modern hayattan uzak, bağımsız, yalın ve basit bir yaşam sürmeleridir. Geniş çiftlik arazilerinde yaşayan ve kesinlikle elektrik, telefon, otomobil kullanmayan Amish’lerin bu yaşam tarzları dini inançlarına göre şekillenmektedir. Oy kullanmazlar ve orduya katılmazlar, kendi ürettiklerini tüketir, otomobil yerine fayton veya bisiklet  kullanırlar. Isınmak ve aydınlanmak için gaz kullanırlar. Yalnızca acil durumlar ve müdahaleler için kullanılan ankesörlü telefon dışında telefon kullanmazlar. Bu konudaki tutumları yüz yüze ilişkilerini etkileyeceği ve sosyal ilişkilerine engel olacağı endişesiyle devam ettirilir.

Amish’ler Avrupa’da baskıcı tutum ve dışlanmalardan dolayı ABD’ye göç eden bir hristiyan mezheptir. Kutsal Kitap’ta yazılanlara göre yaşamaktadırlar. İnançlarından sonra yaşam merkezlerinde aile yer alır. Varlıklarını devam ettirebilmeleri ve gelenek yapılarının bozulmaması için aile kurumu üreme ve yetiştirme yönünden çok önemlidir. Kız – erkek ayrımı yapılmayan Amish ailelerinde doğan her bebek büyük bir sevinçle karşılanır ve her yeni doğanın masum olduğu inanışıyla vaftiz edilmez. Ancak yetişkin birer birey olduklarında vaftiz edilirler. Evlenmek için yaş ortalaması kızlarda 14 erkeklerde ise 16 yaş iken şimdilerde bu yaş ortalaması 25-27’ye evrilmiştir. Evlilik törenleri ve pazar ayinleri için kiliseye gitmez evlerinde gerçekleştirirler. Evlilik törenlerini de çalgısız, mütevazi bir şekilde gerçekleştirirler. Mutlu anlarını fotoğraf ile taçlandırmak kesinlikle yasaktır. Çünkü müzik ve fotoğraf çektirme onlar için çok dünyevi gelmektedir.

Genelde tek tip, tek renk giyimleri vardır. Kadınlar evlenmeden önce siyah şapka, evlendikten sonra beyaz şapka takarlar ve genelde uzun kollu, uzun mavi elbise giyerler. Erkekler ise  siyah giyinir ve evlendikten sonra sakal bırakırlar. Toplumsal statülerini yansıtan kıyafetlerini yaz aylarında Amish kadınları evin her üyesi için dikmektedirler. Amish toplumunda kadının rolü ev ve evin düzeni ile ilgili her şey, erkeğin rolü ise maddi kazanç sağlayarak ailesine bakmaktır. Geçim kaynakları ilk olarak çiftçilik olup arpa, mısır, patates gibi birçok şey ekip biçiyorlar, son yıllarda marangozluk da yapmaya başlamışlardır ve yaptıkları mobilyaları oldukça yüksek fiyatlara satmaktadırlar. Çocuklarını temel bilgiler ve ingilizce öğrenimi için 8. sınıfa kadar okula gönderirler ve bu okullar yine kendi okullarıdır. Çocuklarına ise kendi seçtikleri öğretmenlerden eğitim aldırırlar. Amish’lerin hepsi ingilizce konuşur, ingilizceyi ürettiklerini satabilmek için ticarette kullanırlar bunun dışında kendi aralarındaki iletişim için Pensilvanya Almancasını kullanırlar. Cenazelerinde mezara çiçek bırakmaz ve mezarlıkları son derece sade şekilde düzenlerler. Cenazeye katılanlar beyaz giyinirler.

Amish’ler bu sade ve herkesten uzakta olan izole yaşamlarında alçakgönüllü ve sabırlı olmayı ilke edinmişlerdir. Günlük işlerini imece usulüyle yaparak birbirleri arasındaki dayanışmayı ve bağlarını sürdürürler. Bizler için bu topluluk şuan yaşadığımız çağın şartlarında oldukça ütobik gelse de onlar da bizim yaşadığımız çağa inanmıyor ve reddiyorlar.

Not: Yazı hazırlanırken Nermin Öztürk – Amish Ailesinde Kadının Rolü ve Bu Rolün Belirlenmesinde Dinin Etkisi adlı makalesinden yararlanılmıştır.