#Roanoke: Gizemli Bir Şekilde Ortadan Kaybolan 116 Kişilik İngiliz Kolonisi

Tarih boyunca sırrı çözülemeyen bir çok gizemli olay bulunuyor. Dünya dışı yaşamdan gizemli dans salgınına, damarlarında kan bulunan 2 bin yıllık cesetten kimsenin sırrını çözemediği el yazmasına… Bütün bunlar açıklanamayan tarihi olaylar arasında yer alıyor. Elbette böyle yüzlerce gizemli vaka var. Bunlardan biri de 1590 yılında gizemli bir şekilde ortadan kaybolan Roanoke kolonisi. Koloni hakkında birçok korkutucu efsanenin yanı sıra bazı varsayımlar da bulunuyor.

Roanoke kolonisi, günümüzde ABD’nin Kuzey Karolina eyaleti sınırları içinde yer alan Roanoke Adası’nda kurulan İngiliz kolonisiydi. Koloni, Kraliçe I. Elizabeth döneminde kuruldu

Buranın İngilizlerin Kuzey Amerika’daki ilk yerleşim yeri olması planlanıyordu. Bu nedenle 1584 yılında Sir Walter Raleigh Kuzey Amerika kıyılarında yerleşime uygun yerler tespit etmek amacıyla bir ekibi gerekli donanımla yola çıkardı. Ekibin başında; Phillip Amadas ve Arthur Barlowe bulunuyordu.

Bir ekibin incelediği bu bölge, I. Elizabeth onuruna Virjinya olarak adlandırıldı. Bu sayede Walter Raleigh Kuzey Amerika’da koloni kurmak için Kraliçe’den 10 yıllığına izin almayı başardı

1585 yılının Nisan ayında Roanoke adasına ilk göçmen grubu gönderildi. Bu göçmen grubu yalnızca erkeklerden oluşuyordu. Grubun başkanı ise Sir Richard Grenville’di

İlk göçmen grubundakilerin çoğu İngiltere’nin İrlanda ile savaşında görev almış emekli askerlerdi.

Nisan ayında yola çıkan ilk grup, Temmuz ayının sonunda Amerika kıyısına vardı. Ancak gemileri karaya oturdu ve ağır hasar aldı. Bu esnada da yiyecek stoklarının önemli bir bölümü telef oldu

Amerika’ya varan göçmenler önceleri koloni kurma düşüncesinden uzaktılar. İngilizler, yerlilerin yerleşim bölgelerini inceledi ancak Akwakogok köyü yerlilerini gümüş fincanlarını çalmakla suçlayıp köyü ateşe verdiler. Tüm bu olaylara rağmen Sir Grenville kararlıydı; koloni kurulacaktı.

Sir Grenville, 1586 yılı Nisan’ında daha fazla insan ve yiyecekle beraber dönmeyi vadederek yaklaşık 75 kişilik bir grubu Roanoke Adası’nın kuzey ucunda İngiliz kolonisi kurma göreviyle orada bırakarak ayrıldı

Ancak Amerika’da ilk koloniye kurması için bırakılan göçmenler, yerlilerle sorun yaşamaya devam etti. Öte yandan yiyecek kıtlığı da yaşıyorlardı. Sir Grenville ise belirttiği zamanda dönmemişti. Göçmenler ise tüm bunları bahane ederek Amerika’dan ayrıldılar.

Grenville bu olayın üzerinden iki hafta geçtikten sonra Amerika’ya ulaştı ve koloniyi metruk halde buldu.

Sir Grenville, söz verdiği tarihten daha geç Amerika’ya ulaştı. Ancak koloniyi istediği şekilde bulamadı. Bunun üzerine ise onları koloni kurması için görevlediren Sir Walter Raleigh’in Virjinya’da koloni kurma iznini devam ettirmek için 15 kişiyi orada bırakarak İngiltere’ye döndü

1587 yılının ilkbahar aylarında ise Sir Walter Raleigh, adaya bir grup kolonist daha gönderdi. Bu seferki koloni 121 göçmenden oluşuyordu ve grubun lideri de Raleigh’in arkadaşı denizci ve ressam John White’tı

Yeni koloni daha önceki 15 kişilik grubu bulmakla görevlendirilmişti. Ancak adaya vardıklarında kimseyi bulamadılar. Yalnızca bir kişinin kemikleri vardı. Yerlilerden bilgi alan kolonistler, grubun saldırıya uğradığını yalnızca 9 kişinin kaçarak kurtulduğunu söylediler. 9 kolonist kayıkla kaçmıştı.

Göçmenler 22 Temmuz 1587 tarihinde Roanoke Adası’na çıktı. Ancak yerlilerle sorunlar devam ediyordu. Göçmenlerin başkanı White her ne kadar sorunu düzeltmek istese de başarılı olamadı. Bu nedenle de yardım istemek için İngiltere’ye dönmeye karar verdi

Roanoke kolonisi yerlilerle yaşadıkları sorunlar yüzünden hayatlarından endişe duyuyorlardı. Bu nedenle de John White’ı İngiltere’ye gidip yardım getirmesi konusunda ikna ettiler.

White, aralarında kızı ve torununun da olduğu toplam 116 kişilik koloniyi adada bırakarak İngiltere’ye doğru yola çıktı. Normalde yolculuğun 1 yıl sürmesi bekleniyordu. Ancak İngiltere’nin o dönem İspanya’yla savaşta olması işleri karıştırdı

White’ın Roanoke adasına dönmesi tam iki yıl gecikti. 18 Ağustos 1590 yılında adaya ayak bastığında ise bıraktığı koloniden geriye hiçbir iz kalmadığını fark etti

Yaklaşık 90 erkek, 17 kadın ve 11 çocuktan oluşan 116 kişilik koloni hiç iz bırakmadan ortadan kaybolmuştu. White adayı araştırdı. Bulduğu tek ipucu ise bir ağacın üzerine kazılmış olan “croatoan” kelimesiydi

Croatoan ya da Hatteralar, adanın güneyinde yaşayan ve kolonistlere dostane davranan kızılderililerdi. White’ın elinden hiçbir şey gelmeyince adayı terk etmek zorunda kaldı. Kolonistlerin ortadan kaybolşunu ilk keşfeden isim olan White; bir mektupta gördüğü her şeyi anlatmıştı. White mektubunda; “1585 kolonisinden geride kalanlar gibi kemik yoktu. Evleri “yok, ya da yakılmış” yazmıştı.

Aradan yıllar hatta yüzyıllar geçti. Ancak kayıp koloninin izine rastlanamadı. 116 kişiden oluşan kadın, çocuk ve erkek göçmenler gizemli bir şekilde ortadan kayboldu

Kayıp koloninin akıbetine ilişkin ise farklı teoriler ortaya atıldı. Genel teori kolonistlerin farklı bölgelere dağılıp asimile oldukları yönünde

Öte yandan bir başka teori de göçmenlerin İngiltere2ye dönmeye çalıştığı ancak yolculuk sırasında yaşamlarını yitirdikleri yönünde.

Daha korkunç olan iddialar da var elbette. Arkeolog Lawrence Stager göçmenlerin Kızılderili yamyamlar tarafından yenmiş olabileceğini öne sürdü

Öte yandan bir başka iddia da Roanoke yerleşimcilerinin Florida’da sahilinin hemen altında yerleşim gösteren İspanyolların kurbanı oldukları yönünde. İspanyolların daha önce de bir Fransız kolonisini yok ettikleri biliniyordu. Batı Hint Adaları’ndaki İspanyolların İngiliz sömürgecilerinin varlığından haberdar olduğu kesindi. Çünkü Darby Glande adlı bir Roanoke yerleşimcisi, çeşitli malzemeler almak için Porto Riko’da karaya çıktıktan sonra İspanyol yetkililere Roanoke yerleşim yerini söylemişti. Bu konuda çeşitli araştırmalar yapılsa da, koloninin ortadan kayboluşu gizemini koruyor.

Kaynak: 1