#Termik Santral Nedir? #Bilim #Science #BB

Ülkemizde pek çok farklı bölgede yer alan termik santraller, enerji üretimi açısından oldukça önemli bir konumda yer alır. Bu santraller ile ısı enerjisi elektrik enerjisine dönüştürülür ve bu şekilde elektrik üretimi sağlanır. Enerji üretiminde ise katı, sıvı ya da buhar halindeki yakıtları kullanır.

Termik santral nedir? sorusuna ise şu şekilde cevap verebiliriz; Termik santraller kimyasal enerjinin ısı enerjisine, ısı enerjisinin kinetik enerjiye, kinetik enerjinin de elektrik enerjisine dönüştürüldüğü büyük çaplı tesislerdir. Katı, sıvı ya da buhar halindeki yakıtlarda kimyasal enerji bulunur ve bu enerji termik santraller ile diğer enerji türlerine dönüştürülür. Termik santrallerin diğer bir anlamda kimyasal enerjinin elektrik enerjisine dönüşümünü sağladığını belirtmek mümkündür. Bu santraller içinde en karmaşık yapılı olanı katı yakıt kullanılanlardır. En basit yapılıları ise buhar yakıt kullanan termik santrallerdir. Katı ve buhar halinde santrallerin bir araya geldiği yapıya ise Kombine Çevrim Santralleri denir.

Termik Santral Nedir Nasıl Çalışır?

Bir termik santral kendi içerisinde 3 temel parçadan meydana gelir. Bunlar aşağıdaki gibi sıralanabilir;

• Kazan
• Buhar türbini
• Jeneratör

Termik santraller kullandığı yakıt içerisindeki kimyasal enerjiyi elektrik enerjisine dönüştürür. Ancak bu değişim sadece tek kademelik bir olay değildir. Bu nedenle öncelikle yakıtta bulunan kimyasal enerji yanma olayı ile ısı enerjisi şeklinde açığa çıkar. Yanma olayının gerçekleştiği bölümün adı kazan olarak karşımıza çıkar. Isı enerjisinin kazanda açığa çıkması ile elde edilen enerji borularda dolaşmakta olan suya gönderilerek su buhar fazına geçiş yapar. Su buhar fazına geçiş yapmış olan suya bir yandan ısı enerjisi verilmeye devam eder. Bu şekilde buhar hala enerji yüklü konumdadır. Enerji yüklü olan buhar türbin rotoruna gönderilir ve böylelikle buhar türbin rotoru hareketlendirilir. Bunun ardından buharda bulunan ısı enerjisi ise kinetik enerjiye dönüştürülmüş olur.

Bu işlemlerin sonrasında adına döner alternatif makinesi adı verilen senkron jeneratöründe elektrik enerjisi elde edilir. Böylece istenen hedefe ulaşılmış olur ve termik santral ile elektrik üretimi başarılı bir şekilde gerçekleştirilmiş demektir. Tabi sürecin burada anlatıldığı kadar yalın bir sürece dayanmadığını söylemek mümkündür. Biraz daha detaylı bir anlatım gerçekleştirmek gerekirse karşımıza aşağıdaki gibi aşamalar çıkar;

• Yanma olayı kazan ya da buhar üretici adı verilen yapılar içerisinde meydana gelir.
• Kazan içerisinde su buhara dönüştürülür ve bunun ardından ortalama 170 bar yüksek basınç altında ve 540 derece civarındaki yüksek sıcaklıkta ısıtılır.
• Buhar ilk olarak yüksek basınçlı bölümde ve bunun ardından tekrar çok fazla ısıtılarak orta ve alçak basınçlı bölülerde genişlemeye uğrar.
• Sürekli birbirini takip eden bu olaylar çerçevesinde ısı enerjisinden mekanik enerji elde edilir.
• Daha sonra kondensede soğutulmuş olan buhar bir daha su haline dönüşür ve türbinden çekilen buhar aracılığı ile çalışan bir ısıtma bölümünde bulunuyorsa suyun ısısı yükseltilerek kazana gönderilir. Bu işlem sırasında buhar ve suyun kapalı bir devre içerisinde olduğunu düşünmek doğru olur. Hal böyle olunca da anlatmış olduğumuz çevrim sonsuza kadar tekrarlanır.
• Duman çıkışına gelirsek; kazan çıkışında duman önemli ölçüde ısı kaybına uğrar. Daha sonra elektro filtreden havya gönderilir ve yanma gerçekleşmiş olur.
• Kömür gibi yakıtlarla çalışan santrallerde dumanın tozu elektrostatik düzenekler aracılığı ile alınır ve sistemin bacasından dışarı verilir. Ayrıca işlem sırasında ortaya çıkan mekanik enerji sistem içerisinde bulunan alternatöre ve bunun sonucunda elektrik enerjisi elde edilmiş olur.

Termik Santral Nedir İle İlgili Aramalar

Termik santrallerin çalışma mantığını detaylı bir şekilde anlatmaya çalıştık. Bunun nedeni merak eden okuyucuların internet üzerinde termik santral nedir ile ilgili aramalar yapmalarıdır. Biz de bu şekilde arama yapan kullanıcılara birtakım bilgiler vermeye ve onları termik santrallerin çalışma mantığı konusunda aydınlatmaya çalıştık.

Termik Santral Nedir Zararları Nelerdir?

Termik santrallerin birçok faydası olduğu kadar zararlarının da olduğunu söylemek yanlış olmaz. Bu nedenle şimdi sizlere bu santrallerin zararlarının neler olduğunu açıklamaya çalışalım.

• Termik santraller üretim sırasında azotoksit ve kükürtdioksit gibi partiküller açığa çıkarır. Bu maddeler insan sağlığı için tehdit oluşturan maddelerdir.
• Üretim ile ortaya çıkan gazlardan sadece insanlar değil, aynı zamanda hayvanlar ve bitkiler de zarar görür. Özellikle tarım ürünlerinin bundan oldukça fazla etkilendiği söylemek mümkündür.
• Bacalardan açığa çıkan küllerin insanlar tarafından solunması kanser riskini önemli derece artırır.
• Üretim ile bacalardan çıkan gazlar asit yağmurlarına neden olur. Asit yağmurlarının meydana gelmesi ise termik santral çevresinde bulunan toprakların oldukça yüksek oranda zarar görmesine neden olur. Bunun yanında bitkiler ve ağaçlar da bu durumdan nasibini alır ve toprağın yapısının bozulmasını yanında ağaçlar da ciddi oranda tahrip olur.
• Termik santrallerin üretim yaptığı sırada ortaya çıkan buharın soğutulması amacı ile yeraltı suları başta olmak üzere akarsular kullanılır. Buralardan çekilen soğuk suların yerine bırakılan sıcak su oram içerisinde bulunan canlıların zarar görmesine neden olur. Ayrıca bir yandan da akarsu ve yeraltı kaynakları kirlenmekte ve bu şekilde yeşil alanlar gözle görülür şekilde tahrip olmaktadır.

Termik Santral Çeşitleri

Termik santraller kullandığı yakıta göre farklı kategorilere ayrılır. Bu nedenle termik santral çeşitleri aşağıdaki gibi listelenebilir;

• Katı yakıt kullanan santraller
• Sıvı yakıt kullanan santraller
• Buhar halinde yakıt kullanan santraller

Nükleer Termik Santral Nedir?

Nükleer santraller, diğer santrallere göre farklı yakıt kullanılır. Kullanılan yakıtın radyoaktif maddeler olduğu ve bu şekilde elektrik enerjisi üretildiği santrallere nükleer santral denir. Diğer santrallere göre oldukça riskli olan bu santraller, kurulmasının ardından yüksek güvenlik önlemleri alınarak çalıştırılması gerekir.

Termik Santralin Etki Alanı Kaç Km?

Bu konuda net bir bilgiye ulaşmak genel olarak çok kolay olmasa da bazı termik santrallerin etki alanı hesaplanmış ve çevreye verdiği zararın ne kadar geniş bir alan içerisine yayıldığı tespit edilmiştir. Bu konuda örnek vermek gerekirse; İsrail’de yapılan bir termik santralin çevresinde 19 km’ye kadar olumsuz etkiler gösterdiği ortaya çıkmıştır. Bu alan içerisinde yapılan ölçümlerde hava kirliliğinin oldukça yüksek oranda olduğu çocukların akciğer fonksiyonlarının gelişiminde olumsuz etkiler ortaya çıkardığı anlaşılmıştır. Termik santrallerin etki alanları genelde kapasitelerine ve ürettikleri enerji üretimine göre değişim gösterebilmektedir.

Termik Santral Emisyonları

Ülkemizde yer alan termik santraller için ortalama bir emisyon oranı vermek mümkün değildir. Bunun nedeni her termik santralin belirli bir kurulu güce sahip olmasıdır. Ayrıca emisyon miktarı her santral için farklı bir değer ortaya çıkarır. Emisyon miktarını hesaplayabilmek için SO2, CO2 ve bunun gibi faktörlerin bilinmesi gerekir. Örneğin kömür yakıtlı santrallerde bu faktörler farklı değerde çıkarken, sıvı yakıtlı bir santralde farklı şekildedir.

Termik Santral Yerine Ne Yapılabilir?

Termik santral yerine giderek yaygınlaşma eğiliminde olan güneş enerjisi ya da rüzgar enerjisi santralleri kurulabilir. Güneş ve rüzgar enerjisi santralleri çevreye nerdeyse hiçbir zararı olmayan santraller arasında yer alır. Her geçen gün verimliliğin artış gösterdiği yenilenebilir enerji kaynaklarında kullanım alanları giderek yaygınlaşmaktadır. Bunun yanında güneş ve rüzgarın ülkemizin bulunduğu iklim kuşağı açısından bol olması da termik santraller yerine düşünülebilecek enerji üretim tesisleri olabileceğini açıkça göstermektedir.

Termik Santral Projeleri

2002 yılı başlangıç olarak alınırsa o yıllardan günümüze kadar ülkemizde birçok termik santral projesi devreye alınmıştır. Bunun yanında o zamanda bu yana termik santrallere önemli ölçüde bir yönelim olduğunu söylemek mümkündür. Aşağıda ülkemizde yer alan termik santralleri daha yakından görebilirsiniz.

• 18 Mart Çan
• Afşin Elbistan-A
• Afşin Elbistan-B
• Aliağa
• Ambarlı Doğalgaz
• Ambarlı Fuel-Oil
• Bursa Doğalgaz
• Çatalağzı
• Denizli Jeotermal
• Hamitabat Doğalgaz
• Hopa
• Kangal
• Orhaneli
• Seyitömer
• Soma-B
• Tunçbilek-B

Hidroelektrik Santral Nedir?

Hidroelektrik enerji santralleri su gücü ile çalışır. Su gücünün ön planda yer aldığı ve çeşitli düzenekler yardımı ile elde edilen elektrik enerjisinin ortaya çıkmasında etkilidir. Belirli bir seviyeye kadar yükseklik kazandırılmış su, akışkan olması nedeniyle potansiyel enerjiye sahiptir. Suda bulunan hidrolik enerjinin çeşitli düzenekler aracılığı ile mekanik enerjiye çevrilmesi hidroelektrik enerji santralleri sayesinde gerçekleştirilir.