#Kum Saati Nasıl Çalışır? #Bilim #Science #BB

Geçmiş dönemlerde zamanı ölçmek için kullanılan kum saati, içerisinde kum olan ve iki farklı kum haznesine sahip özel bir zamana aracıdır. Basit bir saat olarak tanımlanan kum saati, özellikle geçmiş zamanlar içerisinde sıkça kullanılmış ve zamanı ölçme konusunda insanlara yardımcı olmuştur.

Kum saati nasıl çalışır? sorusunun cevabına gelecek olursak da bunu şu şekilde açıklamak mümkündür. Her kum saati belirli bir zaman aralığını ölçer. Örneğin elimizdeki kum saati 30 dakikalık bir kum saati olsun. Her kum saati iki farklı kum haznesine sahiptir. Aslında kum saatinin çalışma mantığı tam olarak bu hazneler üzerinden gerçekleşir. Kum hazneleri birbirine dik olacak şekilde yerleştirilir. Kum saatinin dik konuma getirilmesi ile kum hangi haznede ise diğerine akar ve bu şekilde zaman ölçülmeye başlanır. Kumun altta bulunan hazneye tam olarak geçmesi ile yarım saatlik yani diğer anlamda 30 dakikalık zaman ölçülmüş olur. Kum saati simetrik olarak ters çevrildiğinde ise 30 dakikalık süreç tekrar başlatılmış olur.

Kum Saati Nasıl Yapılır?

Evde kendi imkanlarınız ile kum saati yapmak mümkündür. Bunun için pet şişeleri kullanabilir ve gerekli adımları yerine getirmeniz yeterli olacaktır. Şimdi, kum saati nasıl yapılır? daha yakından bakalım.

• Öncelikle aynı türde ve ebatta iki tane pet şişe bulun. Daha sonra ise genelde kırtasiyelerde satılan renkli kumlardan alın. Bunun yerine isterseniz kum da kullanabilirsiniz.
• Daha sonra şişelerden birini kapağından iğne ya da çivi yardımı ile delin.
• İki şişenin aynı olmasına dikkat edin ve şişelerin her ikisini de aynı seviyeden olacak şekilde kesin. İki şişede aynı yerden kesilmeli ki kumun akması sırasında ölçüle zaman birbirinin aynısı olmalıdır.
• Daha sonra kesilen bölümlere uygun büyüklükte bir mukavva karton ayarlayın ve kartonu kesmek için öncelikle kesilen yerin kartonun üzerine koyarak çizin. Daha sonra çizdiğiniz yerlerden kartonu kesin ve şişenin arka kısmına yapıştırın.
• Şişelerden sadece bir tanesinin kapağı kullanılacağı için diğer kapak çıkarılabilir. Kapaklı şişe ve kapaksız şişe uygun şekilde birbirine yapıştırılır ve şişeler ağız kısmından iyice birbirine sarılır.
• Tabi bu işlemleri yaparken şişelerden birine kum koymayı ihmal etmeyin. Örneğin arka kısmına karton yapıştırmanız gereken şişelerden birinin kartonunu sona bırakın ve kumu ekledikten sonra kartonu yapıştırın.

Görüldüğü gibi kum saatini hazırlamak çok da zor değildir. Önemli olan boyutu, türü ve ebadı aynı olan iki pet şişe bulmak ve bunun ardından kum ya da tuz kullanarak saati oluşturmaktır. İçine koyacağınız kumun ne kadar zamanda diğer şişeye akacağını ise denemeler yaparak ölçebilir ve istediğiniz zaman aralığını ölçebileceğiniz bir kum saati yapabilirsiniz.

Su Saati Nasıl Çalışır?

Eski dönmelerde Mısırlılar tarafından zamanı ölçmek için kullanılan su saati, adından da anlaşılacağı gibi su ile çalışan bir saattir. Su saati de aslında kum saatine benzer bir şekilde çalışma mantığına sahiptir. İki farklı hazneye sahip olan bir düzenekte su bir hazneden diğer hazneye geçer ve bu süreçte geçen zaman ölçülür. Ortaya çıkan zaman saatin ne kadar süreyi ölçtüğünü gösterir. Düzenek içerisinde ye alan suyun miktarı ve suyun aktığı delik zamanı belirler. Delik ne kadar küçük ve su ne kadar fazla ise su saati o kadar uzun zamanı ölçer. Yani ölçülen süreyi uzun tutmanın yolu suyun miktarını artırmak ve deliği küçültmektir.

Kum Saati Geçmişte Nasıldı?

Tarih boyunca zamanın ölçülmesinde önemli bir konumda yer alan kum saati, eski zamanlardan bu yana kadar zamanın ölçülmesinde pek çok kişiye yardımcı olmuştur. Çeşitli alanlarda kullanılmış ve insanlara çalıştıkları işlerinde dahi yardımcı olmuştur. Cam fanus içinde yer alan kum ve bu fanusun iki farklı hazne olarak ayarlandığı, arka kısımlarının tahta ya da benzeri araçlarla kapatıldığı bir düzenek olarak karşımıza çıkan kum saati, farklı boyutlarda üretilmiş ve her biri farklı zaman dilimlerini ölçmek için kullanılmıştır.

Diğer yandan kum saatinin zamanında kullanıldığı bir iş alanından bahsetmek istiyoruz. Kum saati, zamanında gemiciler tarafından kullanılmış ve belirli çalışmalarında zamanı ölçmek adına yardımcı olmuştur. Belirli kulaç aralıkları ile düğüm atılan ve herhangi bir ucuna ağır bir cisim bağlanan ipler denize atılmış ve gemiciler kum saati yardımıyla atılan düğümlerden ne kadarının suya girdiğini gözlemlemiştir. Kum saatine göre geçen süre içerisinde örneğin 10 düğüm suya girmiş ise geminin hızı 10 deniz mili olarak kabul edilirdi. Özellikle 19. Yüzyılın sonlarına gelindiğinde bu yöntem oldukça fazla gemici tarafından kullanılmaya başlanmış ve daha sonra birçok kesme yayılmıştır.

Geçmiş dönemlerde uzun zaman aralıkları olmasa da küçük zaman aralıklarının ölçülmesinde oldukça başarılı sonuçlar ortaya koymuştur. Bu nedenle belirli bir süre yaygın bir kullanım alanına sahip olmuş ve eski toplumlarda birçok kesim tarafından yoğun bir şekilde kullanılmıştır.