#Macar Sinemasının Usta Yönetmenlerinden Ildikó Enyedi’nin Filmleri Mart Ayında İstanbul Modern Sinema’da #SosyalMedya #Tv #BB

Macar sinemasının usta yönetmenlerinden Ildikó Enyedi’nin dokuz filmi, 12-22 Mart tarihleri arasında İstanbul Modern Sinema’da sinemaseverler ile buluşacak.

İstanbul Modern Sinema’nın Michael Haneke ile başlayan, Krzysztof Kieślowski, Chantal Akerman, François Ozon ve Agnès Varda ile devam eden retrospektif serisinin altıncısı bu kez Ildikó Enyedi’ye odaklanıyor. “Ildikó Enyedi Hakkında Her Şey” adlı program 12-22 Mart tarihleri arasında sinemaseverleri bekliyor.

İstanbul Modern Sinema, Macar Kültür Merkezi işbirliğiyle, çağdaş Macar sinemasının usta yönetmenlerinden Ildikó Enyedi için Türkiye’de ilk kez bir retrospektif hazırladı.

Sinemasında evren ile insan ruhunun esrarlarını çözmeye çalışan yönetmen bilimkurgudan büyüye, Yunan mitolojisinden halk masallarına farklı kaynaklardan beslenerek geleneksel Macar sinemasının sosyal gerçekçi üslubuna karşı ülke sinemasının tarihine yeni bir anlatı ve anlatım getirdi. 1979 yılından itibaren kısa filmler ve belgeseller çeken yönetmenin retrospektif kapsamında filmografisinde yer alan dokuz film izleyiciyle buluşuyor.

İlk uzun metrajı Köstebek – Vakond (1987) dünya gezegenindeki insanların yaşamlarını anlamaya çalışan bir ajan üzerine fantastik ve romantik bir film. Cannes’da Altın Kamera ödülüne layık görülen ve 20. yüzyılın şekillendirdiği yeni, modern dünyada kaderin cilvesiyle birbirlerinden ayrılan ikiz kızkardeşlerin hikâyesini masalsı bir dilde anlattığı Benim XX. Yüzyılım – Az én XX. Századom‘ın ardından dört film yaptı: David Bowie’nin, Benim XX. Yüzyılım’ın büyüsüne kapılarak yürütücü yapımcı rolünü üstlendiği ve şeytan tarafından yedi sihirli kurşun verilen bir avcının hikâyesini anlatan Büyü Avcısı – Büvös vadász (1994), 31 Aralık 1999 gecesinde buluşmak için sözleşen madenci bir oğlanla onun yaz aşkı arasında geçen melankolik bir aşk filmi olan Tamás ve Juli – Tamás és Juli (1997) ve Paris polisinin içinden çıkamadığı bir cinayet vakasını çözmek üzere şehre davet ettiği doğaüstü güçlere sahip bir büyücüyü anlatan Büyücü Simon – Simon Mágus (1999). Enyedi bu filmden sonra sinema ekranlarına ara verdiği 17 yıllık dönemde Macar televizyonu için çalışmaya başladı, HBO Avrupa için Terápia adlı Macar dizisini çekti, üniversitede sinema dersleri verdi. 2017’deki geri dönüş filmi Beden ve Ruh – Testről és lélekről (2017) ile Berlin’de Altın Ayı’yı kazandı ve Oscar yarışında ülkesi adına aday oldu. Romantizmin pek beklendiği bir yer olmayan mezbahada geçen yine rüyamsı bu aşk hikâyesi, Enyedi’yi daha genç bir kuşakla buluşturdu.

Ildikó Enyedi Hakkında Her Şey Programı

Beden ve Ruh – Teströl és lélekröl (2016)

12 Mart 19.00 ; 15 Mart 16.00 ; 21 Mart 16.00

Yönetmen: Ildikó Enyedi

Oyuncular: Géza Morcsányi, Alexandra Borbély, Zoltán Schneider

Beden ve Ruh, içine kapanık bir adam ve kadın arasındaki mistik aşk hikâyesini konu alıyor. Budapeşte yakınlarında bir mezbahada finans müdürü olan Endre, denetime gelen Mária için daha ilk karşılaşmadan itibaren yoğun duygular beslemeye başlar. Ancak hislerini ne kendisine ne de Mária’ya açabilir.Aşırı detaycı ve titiz, bir o kadar da çekingen Mária ile Endre bir süre sonra tesadüfen aynı rüyayı gördüklerini fark eder. Gerçek hayatta dışa vuramadıkları aşkları, her gece buluştukları bu masalsı ortamda derinleşir. Enyedi’nin ara verdiği sinemaya 17 yıl sonra geri dönüş filmi olan ve şiirsel anlatım ile sert gerçekliği ustaca harmanlayan film, 2017’de Berlin Film Festivali’nde büyük ödül Altın Ayı’ya layık görülmüştü.

Büyücü Simon – Simon Mágus (1999)

12 Mart 17.00; 22 Mart 16.00

Yönetmen: Ildikó Enyedi

Oyuncular: Péter Andorai, Julie Delarme, Péter Halász

Paris polisi, bir cinayeti aydınlatmaya yardımcı olması için doğa üstü güçlere sahip büyücü Simon’dan yardım ister. Simon, Paris’e adım attığı anda dikkatini çeken genç Jeanne’ı bir türlü aklından çıkaramaz. Cinayeti kolayca çözdükten sonra Paris’te kalmaya devam eder ve Jeanne’ı yeniden bulur. Bu ikili birbirleriyle aynı lisanı konuşamasalar da aralarında bir aşk doğar. Jeanne üç günlüğüne sınavlarına girmek için okula gittiği sırada, Simon’u kendisinin baş rakibi olarak gören Peter hazırlanmakta olduğu yeni bir numaraya Simon’u da dahil ederek onu düelloya davet eder. İldikó Enyedi, bu filminde İncil’de doğa üstü güçleri olduğu anlatılan “Büyücü Simon” (Simon Magus) hikayesini günümüz Parisi’ne uyarlayan fantastik bir drama imza atıyor.

Tamás ve Juli – Tamás és Juli (1997)

19 Mart 16.00; 21 Mart 14.00

Yönetmen: Ildikó Enyedi

Oyuncular: Márta Angyal, György Barkó, Csaba Czene

İldikó Enyedi, bu filmini Fransız televizyonu için, on farklı ülkeden yönetmenin katılımıyla gerçekleşen ….’nın Gözünden 2000 yılı (2000 Vu Par) adlı proje kapsamında çekti. Enyedi, farklı yönetmenlerin gözünden 20. yüzyılın getirdiği değişimleri işlemek isteyen bu seriye, madenci Tamas ile utangaç yuva öğretmeni Juli’nin engellerle dolu aşkını perdeye taşıyarak katıldı. Dönemin ulusal ve küresel endişelerini bir kenara bırakarak temelde insanın ihtiyaçlarına odaklanan yönetmen, 1999’u 2000 yılına bağlayan yılbaşı gecesinde buluşmak için sözleşen bu iki sevgilinin kasabadaki barda buluşma öyküsünü anlatıyor. Bir yüzyılın dönümünde biten, masum ama bir o kadar da çetrefil olan bu aşk öyküsü Enyedi’nin kendine has sosyal gerçekçi üslubuyla, büyülü bir görsellikle perdeye taşınıyor.

Benim XX. Yüzyılım – Az én XX. Századom (1989)

14 Mart 14.00 ; 19 Mart 18.00

Yönetmen: Ildikó Enyedi

Oyuncular: Dorota Segda, Oleg Yankovskiy, Paulus Manker

19.yüzyılın sonlarında, Budapeşte’de doğan ikiz kardeşler Dóra ve Lili küçük yaşta öksüz kalırlar. Yüzyıl dönümü olan 1900 yılının yılbaşı gecesinde, karlar altında kibrit satmaya çalışırlarken derin bir uykuya dalarlar ve uykularında iki esrarengiz adam tarafından alınarak birbirlerinden ayrılırlar. Yıllar sonra ise birbirlerinden habersiz, aynı trene binerler. Dóra lüks vagonda seyahat eden bir dolandırıcı, Lili ise çeşitli hayvanların da bulunduğu bir vagonda giden feminist bir anarşisttir. Trende tanıştıkları Esrarengiz Bay Z, iki kardeşe de aşık olur ve yüzyıllar arasında fantastik bir yolculuğa çıkarlar. Enyedi’nin, 20. yüzyılın modernitesinin temelini oluşturan Edison, Tesla gibi mucitlerin şekillendirdiği bir dünyada kadınların yerini sorguladığı, rüyayı andıran bir üslupla anlattığı filmi, 1989’da Cannes’da Altın Kamera ödülüne layık görülmüştü.

Köstebek – Vakond (1987)

12 Mart 13.00 ; 15 Mart 14.00

Yönetmen: Ildikó Enyedi

Enyedi’nin bu ilk uzun metrajlı filmi, Adolfo Bioy Casares imzalı Morel’in Buluşu (The Invention of Morel) adlı romandan bir uyarlama. Film, Dünya gezegenindeki insanların yaşamlarını anlamaya çalışan bir ajan üzerine fantastik ve romantik bir film. İnsanların gündelik yaşamlarını anlamaya çalışan ajan, görevi gereği aslında fark edilmemesi gerekirken, kimsenin dikkatini çekememekten rahatsız olur ve onlardan biri olmak ister. Dünyadaki yaşamın bir illüzyondan ibaret olduğunu anladıktan sonra, ajanın dünyasında hayalle gerçek arasında bir yolculuğa çıkarız. Enyedi, 1980’lerin sonunda, politikanın var olmadığı, yaşamın günlük rutinlerden ibaret olduğu ve zamanın döngüsel işlediği bir evren yaratıyor.

Büyü Avcısı – Büvös vadász (1994)

12 Mart 15.00 ; 14 Mart 16.00

Macaristan, Fransa, İsviçre

Yönetmen: Ildikó Enyedi

Oyuncular: Gary Kemp, Sadie Frost, Aleksandr Kaydanovskiy

Keskin nişancılığıyla bilien polis memuru Max, korumaya çalıştığı bir kadını yanlışlıkla vurunca, kendine olan güvenini kaybeder. Meslektaşlarından Kaspar, onun bu güven kaybını yenmesine yardımcı olmak için Max’a istediği her hedefi vurma gücü olan yedi sihirli mermi verir. Mermileri kabul eden Max’ın bilmediği bir şey daha vardır; o da yedinci merminin şeytanın kontrolünde olduğudur. Max’ın yeni görevi, turnuva için şehre gelen Rus satranç şampiyonunu korumaktır. Onu uzaktan izlemesi istenmiştir. Fakat, güzel eşiyle tesadüfen tanışan satranç ustası arasındaki yadsınamaz çekimi fark eden Max, mutlu ailesinin bozulmasından korkmaya başlar. Gerçekleşmeyi bekleyen bu trajediyi ancak bir mucize önleyebilecektir.

Kısalar

19 Mart 14.00 ; 22 Mart 14.00

İlk Aşk – Elsö szerelem (2008)

Yönetmen: Ildikó Enyedi

Oyuncular: Juli Droste, Pálma Pásztor, Anna Kis

Genç kız, daha önce hiç tanışmadığı bir erkekle karanlık ve ıssız bir otoparkta buluşur. İzleyici kendisi için garip, ama kız için hiç de şaşırtıcı olmayan bir durumla karşı karşıyadır. Kız aşık olmuştur, 16 yaşındaki biri için tek önemli şey bu aşktır…

Flört: Hipnoz – Flirt: Hipnózis (1979)

İldikó Enyedi, ünlü bir Macar doktor tarafından hipnotize edilir. Daha önceden oraya konumlandırılmış kamera ise bu süreci kaydeder. Enyedi, “Bir yönetmenin, ‘yokluğunda’ da kendisini sinema yoluyla ifade edebileceğini” kanıtlamak için bu filmi yaptığını söyler.

İstila – İnvazio (1986)

Filmde kurmaca bir ülkenin kurmaca bir şehri ilkel görünümlü bir yaratık ordusu tarafından istila edilir. Onları ışıksız ve ısısız bırakmak için ana güvenlik binası dışında tüm elektrik hatları kapatılır. Ancak şehir çoktan istila edilmiştir. Şehrin sakinleri, büyük kürklü giysiler giyen, modern bir lisan konuşamayan bu yaratık istilasından korunmak için yerin altına saklanırlar.

Avrupa’dan Avrupa’ya – Európából Európába (2004)

Bu sıra dışı film, Macaristan’ın Avrupa Birliği’ne girişini belgeliyor. Macar sinemasının öne çıkan on yönetmeninin katılımıyla ortaya çıkan filmde, her yönetmen kendi kültürel mirasının Avrupa’ya neler katacağına ve Avrupa’nın da kendi kültürlerine katkılarından bahsediyor. Filmin İldikó Enyedi’ye ait bölümünde ise toplumun farklı kesim ve mesleklerinden kadınlar ön plana çıkıyor.