#Tüp Bebek Tedavisi Hakkında Bilinmesi Gerekenler

Tüp Bebek Nedir?

Tüp bebek ilk olarak dünya da 1979 yılında İngiltere’de uygulanmıştır. Türkiye‘ de ise 1989 yılında ilk tüp bebek doğumu yaşanmıştır. Bebeği olmayan kadın ve erkekler için tüp bebek tedavisi büyük bir umut oldu. Bu tedavi sayesinde birçok aile bebek sahibi olma şansını yakaldı. İlk uygulandığı yıllardan günümüze tedavisinde değişimler yaşandı. Bu şekilde daha da gelişim göstererek, çiftlerin bebek sahibi olma ihtimalinde artış sağlandı. “Tüp bebek nasıl yapılır?“ içeriği için tıklayınız…

---

Tüp bebek tedavisi, her çiftte farklı sonuçların görülmesine neden olmaktadır. Bazı çiftlerde kısa süre içinde olumlu yanıt verirken, bazı çiftlerde daha uzun süre sonrasında olumlu yanıt vermektedir. Bu nedenle herkes anında olumlu sonuç alamamaktadır. Tedavinin tekrar yapılması gerekmektedir. Bazı çiftlerde ise tedavi bir daha uzun yıllar sürmektedir. Tedavinin bir kaç kez daha tekrarlaması gerekir. 

Tüp bebek, kadın ve erkek ait üreme hücrelerinin vücut dışı yollarla döllenme işlemidir. Tüp bebek, kadından alınan yumurta ile erkekten alınan spermin laboratuvar ortamında döllenmesi ile embriyo gelişimi sağlayarak daha sonrasında embriyonun kadın rahmine yerleştirilmesiyle gerçekleşen işlemdir. Bu işlem uzman bir ekip tarafından uygun laboratuvar ortamında yapılmaktadır.

---

Tüp Bebek Tedavisi Nedir?

Tüp bebek tedavisi, kadın üreme hücresi ile erkek üreme hücresilerinin vücudun dışında laboratuvar ortamda birleştirilmesi sağlanarak döllenme ile ortaya çıkan tedavi yöntemidir. Bebek sahibi olmak için destek olan tıbbi bir uygulamadır.

Döllenmeyi sağlayan yumurtalar bölünme görevine başlayarak, embriyo yani ilk gelişim evresini laboratuarda oluşması ve anne adayının rahminin içine yerleştirilmesi durumuyla gerçekleşir. Tüp bebek tedavisi doğal yollar ile gerçekleşen hamilelikten farklı bulunmamaktadır.

Tüp bebek ve doğal yollar ile oluşan hamilelik arasındaki tek fark, tüp bebek hamileliğinin laboratuar ortamında oluşması ve döllenen yumurtaları yeniden anne rahmine yerleştirilmesi ile meydana gelmesidir. 

---

Tüp Bebek Tedavisi Kimlere Yapılır?

Tüp bebek tedavisi her çifte uygulanmamaktadır. Toplumun ’inde bebek sahibi olamama durumu görülmektedir fakat ’lik grubun hepsinin tüp bebek tedavisi uygulanmamaktadır. Bu grubun sadece gerçekten tüp bebek ihtiyacının duyulduğu çiftlere tüp bebek tedavisi uygulanmaktadır.

Tüp bebek tedavisi görebilecek hastalar 3 gruba ayrılmaktadır. Bunlar kadınlara bağlı faktörler, erkeklere bağlı faktörler, kadın – erkek bağlı faktörler olarak 3 grup olarak görülür. Kadınlara bağlı faktörler, kadınların rahime giden damarların her ikisinin tıkalı olması, yumurtalama fonksiyonu bozuklukları, rahim bozuklukları ve kistlerin olması durumunda tüp bebek tedavisi uygulanmaktadır.

Erkekere bağlı faktörler, sperm sayısının azlığı, sperm hareketinin azlığı ve sperm kalitesinin düşük olması durumlarında tüp bebek tedavisi uygulanmaktadır. Bunların yanı sıra bir grup ise hem kadın hem de erkeğe bağlı faktörlerden dolayı uygulanan tüp bebek tedavisi bulunmaktadır. 

• Kadınlara bağlı faktörler
• Erkeklere bağlı faktörler
• Kadın – Erkek bağlı faktörler

---

Tüp Bebek Tedavi Teknikleri Nelerdir?

Tüp bebek tedavisi içerisinde birden fazla teknik yer almaktadır. Bu tekniklerin her biri tedavi olan hastaların malum koşullarına göre farklılık göstermektedir. Peki, tüp bebek tedavi teknikleri nasıl ve neye göre uygulanmaktadır? İşte, tüp bebek tedavi teknikleri…

İn vitro fertilizasyon (IVF)

Yumurtalıklardan alınan yumurtaların, erkekten alınan sperm ile laboratuarda döllenmesi ve oluşan embriyoların 3 ya da 5 gün sonrasında anne rahmine yerleştirilmesi yöntemi ile uygulanmaktadır.

İn vitro maturasyon (IVM)

Normal siklus ya da ilaç kullanılarak uyarılan yumurta sikluslarında, yumurtalıklarda olgunlaşmamış olan yumurta hücrelerinin laboratuarda olgunlaştırılması ve embryo elde edilmesi sağlanır. 

Gamet intrafallopian trasfer (GIFT)

Erkekten alınan spermin, yumurtalıklardan alınan yumurta ile kadının fallop tüpüne yerleştirilmesi ile oluşmaktadır. Bu uygulama sonrasında döllenme beklenir. 

Zigot intrafallopian transfer (ZIFT)

Yumurtalıklardan alınan yumurtaların, erkekten alınan sperm ile laboratuarda birleştirilir. Daha sonra 1 gün bekletilir ve fallop tüpü içine yerleştirilir. 

İntrasitoplazmik sperm enjeksiyonu (ICSI)

Yumurtalıklardan alınan yumurtanın içerisine özel iğne yardımı ile sperm konularak döllenme sağlanmaktadır. Bu durum genellikle sperm sayısının az olduğu ya da sperm kalitesinin düşük olduğu hastalarda kullanılmaktadır.

---

Tüp Bebek Tedavisi Aşamaları

Tüp bebek tedavisi tek bir aşama üzerinden gerçekleştirilmektedir. Birçok sağlık işleminde olduğu gibi tüp bebek tedavisinin de birden fazla aşaması bulunmaktadır. Bizler de makalemizin bu bölümünde, sizlere tüp bebek tedavisi aşamaları hakkında bilgiler veriyoruz…

Yumurtalıkların Uyarılması

Tüp bebek tedavisi yumurtalıkları uyarılması ile başlamaktadır. Eğer yumurtalıklarda bir sorun yok ise enjeksiyon uygulanmaktadır. Enjeksiyon uygulaması genellikle 10 gün sürmektedir. Enjeksiyon uygulaması ile hormonların uyarılması için hormon ilaçları verilmektedir. Bu işlem sonrasında gerekli tetkitler yapılır. Tetkitler sonrasında yumurta toplama aşaması için uygun güne karar verilir. Daha sonra ise kullanılan ilaç dozları gözden geçirilir.

---

Yumurta Toplama İşlemi

Yumurta toplama aşamasında anestezi uygulanmaktadır. Anestezi kişinin acı ya da ağrı duymasını engellemektedir. Özel ince bir iğne yardımı ile yumurta toplama işlemi yapılmaktadır. Bu aşamada yumurta toplama işlem yapılır. Elde edilen yumurtalar laboratuara alınarak döllenme işlemi yapılır. Bu işlem 30 dakika kadar sürmektedir. 

---

Döllenme Aşaması

Döllenme aşamasında babadan sperm örnekleri alınmaktadır. Baba adayından alınan spermlerin sayısı tedavide önem taşımaktadır. Erkekten alınan spermler ve kadından alınan yumurtalar laboratuar ortamında bir araya getirilerek döllenmenin oluşması sağlanmaktadır.

---

Embriyo Transferi

Tüp bebek tedavisinin önemli aşamalarından biri de embriyo transferidir. Bu aşamada döllenme ile elde edilen embriyo anne rahmi içerisine bırakılmaktadır. İşlem embriyolog tarafından ince katater yardımıyla rahme yerleştirilmektedir. Embriyo transferi, döllenme aşamasında  2 – 5 gün sonra yapılmaktadır. Transfer işlemi 5 – 10 dakika içinde yapılan bir işlemdir. Bu işlemde anestezi uygulanmamaktadır. 

---

Gebelik Testi

Gebelik testi, embriyo transferinden 12 gün sonra yapılmaktadır. 12 günden önce net bilgi vermemektedir. Bu nedenle 12 günde önce yapılmamasının bir gereği yoktur. 

---

Tüp Bebek Tedavisi Ne Kadar Sürer?

Tüp bebek tedavisinde regl başından itibaren 17 – 18 gün kadar sürmektedir. 18 günün sonrasında gerekli işlemlerin hepsi bitmiş olur. Bu durum standart tüp bebek tedavisinde yumurta toplamı işlemi ve embriyo transferi yapıldıktan sonra gerçekleşmektedir.

Yumurta toplandıktan sonra oluşturulan embriyo dondurulduysa yapılan işleme total freezing denilmektedir. Eğer total freezing işlemi yapılırsa tedavi süresinde uzama yaşanacaktır. Embriyo transferi 2 aylık süreçten oluşmaktadır.

Tedavi süreci çiftlerin durumlarına göre farklılık gösterebilir. Bu nedenle ilk görüşmede tedavi süreci konuşulmalı ve çiftler bilgilendirilmelidir. Tüp bebek tedavisi aşamaları tek tek anlatılarak, aşamaların süreleri anlatılması gerekmektedir.

---

Tüp Bebek Tedavisinde Başarısızlık Nedeni Nedir?

Tüp bebek tedavisi her zaman başarılı sonuçlar vermemektedir. Bazı çiftlerde bazı nedenlerden dolayı başarısız tüp bebek işlemi yaşanabilir. Bu durumlar çeşitli nedenlerden dolayı meydana gelir. Tüp bebek tedavisinde yaşanan başarısızlıklar genellikle 3 farklı grupta incelenmektedir. Birincil, ikincil ve üçüncül nedenlerden dolayı oluşur.

Birincil nedenler, embriyonun bozulmuş genetik yapısı, yumurta gelişimin zamanında kullanılan ilaçların uygun olmaması, embriyonun geliştiği ortamın yeterli olmaması ve embriyo dış zarının kalınlaşması olarak bilinmektedir. 

İkincil nedenler, doğumsal rahim bozuklukları, polip, myom, enfeksiyon, pıhtılaşma fonksiyon bozuklukları, genetik bozuklukları ve immunolojik bozukluklar gibi durumlardan oluşmaktadır. 

Üçüncül nedenler, endometriosis hastalığı yani çikolata kistileri, tüplerde daha önceden geçirilmiş enfeksiyon, karın içi operasyonları sonrasında ortaya çıkan hidrosalpenks yani tüplerin tıkanıp şişmesi durumu etkenler arasındadır. 

• Yaş ilerlemesi
• Azalmış yumurtalık rezervi
• Embriyonun bozulmuş genetik yapısı
• Embriyo dış zarının kalılşmış olması
• Rahim iç duvarında bozukluklar olması
• Rahim içinde myom ya da polip olması
• Pıhtılaşma fonksiyon bozuklukları
• Genetik bozukluklar
• İmmunolojik bozukluklar
• Çikolata kistleri
• Enfeksiyon
• Tüplerin tıkanıp şişmesi
• Laboratuar koşullarının yeterli olmaması

---

Tüp Bebek Tedavisinde Başarısızlık Durumlarında Neler Yapılmalı?

Tüp bebek tedavisinde bazı nedenlerden dolayı başarısızlıklar yaşanmaktadır. Başarısızlıklar bazı nedenlerden dolayı meydana gelmektedir. Bu durum çiftlerden ya da tedavinin uygulanış biçiminden kaynaklanabilir. İlk olarak bu duruma neden olan faktörlerin hepsi dikkate alınarak detaylı bir şekilde araştırmalı ve incelenmelidir. Çiftlerin yani anne baba adaylarının genetik ve sistemik hastalıklarının olup olmadığı araştırılmalıdır. Genel olarak kromozom analizleri, genetik pıhtılaşma faktörleri ve immunolojik durumlar detayli bir şekilde araştırılmalıdır.

Bu araştırmalar sonucunda eğer kromozomal sorunlar var ise tüp bebek tedavisi sonrasında embriyolara, transfer seçilmeden önce preimplantasyon genetik tarama testleri yapılması gerekmektedir. Tarama testlerinde sonra ise normal yapıda olan embriyoların tedavi edillmesi gerekmektedir. Embriyo kalitesinin arttırılması ve kaliteli yumurtaların seçimi önem taşımaktadır. Bazı sistemler yardımıyla embriyo kalietsinin yüksetilmesi gerekmektedir. Rahim içi bozukluklar, tüp bebek tedavisinde başarısızlıkların ikincil nedeni olarak görülmektedir. Bu durum dikkate alınarak, operasyonlarla bozuklukların giderilmesi gerekmektedir. 

Tüp bebek tedavisinde en önemli etkenlerden biri ise embriyonun gelişimini sağlayacak ortamının uygun olması gerekir. Bu nedenle embriyonun gelişimin olması için uygun ortam sağlanmalıdır. Bunların yanı sıra stres en büyük faktördür. Özellikle tüp bebek tedavisi kişiler daima stres ve baskı içindedir. Çiftlerin baskı ve stres içinde olmaları tedavinin olumlu gitmesini engelleyebilir. Bu nedenle tüp bebek tedavisi gören kişiler stresten uzak durumalıdır. Uzun zaman süren tedaviler, olumsuz tedaviler ve tekrarlanan tedaviler çiftlerde yıkıcı, üzücü, sarsıcı durumlara neden olmaktadır. Bu yüzden kişilerin psikolojik destek almaları gerekmektedir.

---

Tüp Bebek Tedavisi Kaç Kez Denenebilir?

Tüp bebek tedavisinin deneme sınırları bilinmemektedir. Bilimsel olarak yapılmış bir açıklama ya da araştırma sonucunda belirlenmiş sınırlaması bulunmamaktadır. Bu nedenle tüp bebek tedavisinin kaç kez denenebilir sorusunun cevabı bilinmemektedir fakat kadının yumurtası ve erkeğin spermi varsa istenildiği kadar tüp bebek denenebilir.

Bu konuda önemli olan durumlar etik kurallardır. Bu nedenle tedavi görecek kişinin yaşı önem taşır. Kişinin doğum yapacağı yaş ve doğum yapacağı ortam oldukça önemlidir. Tüp bebek tedavilerinde 45 yaş sonrasında uygulanan işlemlerde canlı doğum oranında düşüşler yaşanmaktadır.

Aynı zamanda hamilelik oranında da düşüşler oluşur. Bu nedenle tedavi sayısının değil, tedavinin ne kadar süre içinde yapılacağı önem taşır. Tedavisi sayısı değerlendirilirken, hastanın yaşayacağı diğer durumlarda dikkate alınmalıdır. Hastanın yaşayabileceği riskler değerlendirilmelidir.

Tüp bebek ile ilgili çevreden duyma tüm bildiklerinizi unutun ve kendinizi uzmanların dediklerine kulak verir hale getirin.

---

Tüp Bebek İşlemi Sonrası En Çok Sorulan Sorular

Transfer İşleminden Sonra Hep Yatmalı mıyım?

Transfer işlemi sonrasında sürekli yatmak gerekli değildir. Transfer işlemi yapıldıktan sonra hasta 1 saat kadar merkezde dinlendikten sonra evine gönderilir. Aksine sürekli yatmak, olumsuz sonuçlara yol açabilir.

---

Yediklerim Tutunma İşlemini Hızlandırır mı?

Sadece tüp bebek için değil normal gebelik için de sağlıklı beslenmek önemli ve gereklidir. Ancak tüp bebek tedavisine özgü yediklerinize daha fazla önem verip embriyonun daha sağlam tutunmasını sağlayan yiyecekler diye bir şey yoktur. Yani sağlıklı bir şekilde beslenmeye devam.

---

Spor Yapmak Sakıncalı mıdır?

Spor yapılamaz ya da yapılabilir diye kesin bir ibare olmamasına rağmen, hafif anne adayını yormayacak spor yapılabilir. Günde 20 dakika yürümek gibi. Ağır egzersizler ise gebelik açısından tehlike oluşturabilir bu yüzden önerilmez.

---

Cinsel İlişki Sakıncalı mıdır?

Genellikle transfer işleminden sonra cinsellik önerilmemektir. Ancak cinsel ilişki gerçekleştiğinde gebelik oranının düşmediği de bilinen bir gerçek. Yani transfer işleminden sonra 2-3 gün istirahat edip cinsel ilişkiye girilmesinde sakınca yoktur.

---

Stres Gebeliği Olumsuz Etkiler Mi?

Her zaman bunun aksi düşünülmüş olsa da stres gebeliği etkilememektedir. Stresin gebeliği olumsuz etkileyip etkilemediği çok tartışılan bir durumdur.

---

Tüp Bebek Tedavisi Yazın Yapılır mı?

Laboratuvar Isısı Önemlidir

Tüp bebek tedavisinin yapılacağı gerçekleşeceği ortam yani laboratuvar sıcak olmadığı için olumsuz bir durumla karşılaşılmaz. Ne sperm ne yumurta sıcaktan etkilenmez. Laboratuvar ısısı hep sabit sıcaklıkta kalmaktadır. Spermler 40 derecede bozulmaktadır. Ancak sperm odalı klimalı ve konforludur. Spermlerin bozulması söz konusu değildir.

Yaz aylarında tüp bebek tedavisi yapılmaz diye bir şey yoktur. Özellikle bir çok insan yurtdışından yaz tatilinde gelip tüp bebek tedavisi yaptırıyorlar.

Ramazan ayında tüp bebek tedavisi oruç tutulmuyorsa uygulanabilir

Eğer ramazan ayına denk geliyorsa tüp bebek tedavisinde kullanılan ilaçlar ve enjeksiyonlar hastaların orucunu engeller. Tüp bebek tedavisinde uzun süre açlık önerilmez. Bebek anne rahmine yerleştirildikten sonra ise anne oruç tutmamalıdır.

Kısacası tüp bebek tedavisinde mevsim önemli değildir. Kişiler tüp bebek tedavisi için en uygun zamanı, kendileri için ne zaman uygunsa, kendilerini ne zaman iyi hissedecekler ise ona göre seçmelidirler.

---

Tüp Bebek Gebeliği ile Normal Gebelik Arasındaki Farklar Nedir?

Tüp bebek tedavisinde embriyolar anne rahmine yerleştirildikten sonra, gebelik sağlanmış olup sonraki aşamaların da normal gebelikten hiçbir farkı yoktur. Yani tüp bebek yöntemiyle gerçekleşen gebelikte gebelik sağlandıktan sonra, normal gebelikten hiçbir farkı kalmayıp her şey aynı şekilde ilerler.

---

Embriyo Transferi Sonrası Ne Kadar İstirahat Edilmelidir?

Böyle bir bilimsel bilgi ve altyapı bulunmamakla birlikte uzun süren yatak istirahatlerinin de gebe kalma şansını düşürdüğünü, bu yüzden de normal gebelikte de, tüp bebek tedavisi sonucu oluşan gebelikte de anne adayları normal hayatlarına devam edip, kendilerini hastaymış gibi adletmemeli ve boşuna strese girmemelidirler. Unutmayın ki oluşacak olumsuz sonuçların nedenlerinden biri de strestir.

---

Embriyo Transferi Sonrası Anne Adayının Hareketleri Kısıtlanır mı?

Yoğun fiziksel aktivasyonların tüp bebek başarısını olumsuz etkileyebileceği kanısı günümüzde vardır. Örneğin spor yapmanın çok olumsuz yada olumlu katkıları vardır diye bir güvenilir bilgi de yoktur. Ancak anne adayları şunu bilmeli ve unutmamalıdır ki, günlük aktivasyonları, 30 dakikalık düz yürüyüşler ve hafif tempoda yüzülmesi tüp bebek tedavisine olumsuz etki yapmayacaktır.

NeOldu.com / Özel İçerik